Birinci ve Onbirinci Kalkınma Planları

            İlk kalkınma planı 1963-67 yılları arasını kapsar. Kalkınma planlarının yapılması 1960 darbesi sonrası oluşturan 1961 anayasasında yer almaktadır. Bu plan 15 yıllık bir kalkınma perspektifinin ilk ayağını oluşturur. İlk bölümde mevcut durum ortaya konmuştur. İkinci bölümde 15 yıllık kalkınma perspektifinin nedenleri sıralanmıştır. Diğer bölümlerde toplumsal yapılar, ekonomik kalkınma, sektörlerin durumu ve gelecekleri ele alınmıştır.

            Bilimsel araştırmalar için bütçe ve personeller belirlenmiştir. Kütüphanelerin kurulması bu kütüphanelere yabancı yayınlar ve çevirilerinin konulması planlanmıştır. Bilim insanlarının yetiştirilmesinde seçici davranılacağı ve maddi imkanlarının iyileştirileceği belirtilmiştir. Planda Bilimsel ve Teknik Araştırmalar Kurulu’nun kurulması geçmektedir. Bu bugün halen varlığını sürdüren TÜBİTAK’ın kurulmasını sağlamıştır.

            Teknoloji genel olarak üretim faaliyetlerinin modernleşmesi konularında ele almıştır. Bunun için sektörler tek tek incelenmiş ve imalatlarında kullanılan teknoloji tespit edilmiştir. Örneğin SEKA teknoloji yenilenmesi öngörülmüş ancak hangi tür ağaçtan selüloz üretileceğinin araştırılması için bu daha sonraki döneme bırakılmıştır. Çimento üretim teknolojileri için de bir araştırma yapılıp bunun sonuncunda küçük kapasiteli işletmeler yerine daha büyük kapasiteli işletmeler kurulması öngörülmüştür. Hassas ölçüm aletleri ile ileri teknoloji ürünlerinin üretimi yapılamayacağı düşünülmüş bu yüzden bu tür ürünler için yatırım yapmaktansa ithal etme yoluna gidileceği belirtilmiştir. İstihdam tüm planda önemli bir yere sahip olduğundan teknoloji konusu da istihdam çerçevesinde incelenip, ilerleyen teknolojinin iş gücü sayısını azaltacağı yönünde tahminlerde bulunmuştur.

            Ulaştırma sektöründe karayolu taşımacılığının ekonomik sınırları aştığı tespitinde bulunup, demiryolu ve denizyolunun geliştirilmesi hedeflenmiştir. Deniz filosunun geliştirilerek rekabetçi hale gelmesi sağlanacak, karayollarında ise gereksiz yüksek standartlardan uzaklaşılarak ülke şartlarına uygun karayolu yapılması öngörülmüştür.Havayollarında ise öncelik yakın dış ülkelere uçuşların yapılması olarak belirlenmiştir.

            Bilişim veya iletişim kelimelerinin yer almadığı planda haberleşme ayrı bir başlık altında incelenmiştir. Telgraf ve posta işletmeleri yeterli görülüp yatırımların radyo ve telefona yapılması planlanmıştır. Televizyon ise teknoloji ve maliyetlerdeki değişim ile ekonomiyi zorlamayacak şekilde ele alınabileceği belirtilmiştir. Ayrıca haberleşmenin özel sektöre etkileri üzerinde durulmuş ve bilgi aktarımının fuar, sergi, mesleki dergi ve gazete ile yapılması öngörülmüştür. Bu şekilde özel sektördeki bilgi eksikliğinin kapatılacağı düşünülmüş.

            Sonuç olarak; bu planda bilimsel alanda akademik çevrelerin gelişmesi ve araştırmaların artması için önlemler alındığı görülmektir. En önemli katkısı ise Tübitak’ın kurulmasını sağlamasıdır. Teknoloji ise sektörel olarak incelenmiş ve istihdamı azaltıcı olabileceğinden çekinilmiştir. Bunun yanında ileri teknoloji üretimi yapamayacağımız da baştan kabul edilmiştir. Haberleşme için telefona öncelik verilmiş televizyon ise göz ardı edilmiştir. 

            11. Kalkınma planı hazırlığında afet anlarında kurumlar arası iletişim ve bilgi akışının sağlanabilmesi için kurulacak bir sistemin olması düşüncesindeyim. Bu sistem telefon tablet bilgisayar gibi tüm cihazlara yüklenebilecek uygulamalardan oluşabilir. Bu uygulamalar sayesinde merkez ve saha koordinasyonu anlık sağlanabilir. Sahadakilerin konumları ve raporları merkeze, merkezin emirleri ise sahaya gönderilir. Bunun dışında bina kimlik belgelendirilmesi ve afete karşı dayanım testleri ile her binanın bir karnesi çıkarılmalıdır. Bu karne ile hem iyileştirme planları yapılabilir hem de afet anında yıkımın boyutu tahmin edilerek ekiplerin doğru yerlere nakli sağlanabilir.

            Sağlık konusunda ise koruyucu sağlık hizmetleri kapsamında kişi ve yer bazında riskler belirlenerek riskli kişilere önceden hastalık salgın vb. gibi konularda uyarılar gönderilebilir. Kronik hastalıkları olanların kontrolleri de bu sistemle hatırlatılabilir ve doktor ile uzaktan görüşme sağlanarak hastaların sadece görüş sormak için hastaneye gitmeleri önlenebilir.

            İnternet altyapısı geniş banda uygun hale getirmek bu plan içinde olmalı ayrıca internet erişiminin bir hak olduğu göz önüne alınarak kamusal alanlarda ücretsiz internet için planlama yapılmalıdır.

            Bilimsel eğitim için üniversitelerimize her bölüm için belli kriterler getirilmeli ve bu kriterleri sağlamayan bölümler kapatılmalıdır. YÖK sistemi değiştirilerek bilimsel ve özgür eğitimin yolu açılmalıdır. Üniversite sanayi işbirliğini geliştirici önlemler alınmaya devam edilmeli ancak üniversitelerde kurulacak teknokent ve benzeri yapılar öğretim elemanlarını tüccar olmaya zorlamamalıdır.

            Ulaştırma sektöründe şehir içi ulaşım için toplu taşıma sistemleri sübvanse edilmeli şehirler arası yük kombine taşımacılık  ile karayolundaki ağırlık demiryolu ve deniz yoluna kaydırılmalı.

            Son olarak 11. Kalkınma planında 10. Kalkınma planının bir değerlendirilmesi yer almalıdır. Başarı ve başarısızlıklar belirlenerek nedenleri incelenmelidir. Bu bilgiler ışığında 11. Kalkınma planı daha gerçekçi hazırlanabilir.