Türkiye'de Afet Politikaları

Türkiye iklim şartları topoğrafik ve tektonik yapısı nedeniyle neredeyse tamamı bir afet bölgesidir. 10. Kalkınma planı verilerine göre bir önceki dönemde şehirleşme oranı %67,5’tan %72,3’e yükselmiştir. Bu şehirleşme trendinin devam edeceği öngörülebilir. Şehirleşmenin artması nüfus yoğun bölgelerin oluşmasına bu da afetten etkilenen kişi sayısının artmasına yol açmaktadır. Günümüzde afet sonrası yapılacak müdahale planlarından afet risklerini azaltma planlarına geçilmiştir. Afet olmadan önce alınacak tedbirler daha önemli hale gelmiştir. Bu kapsamda risk ve risk azaltma kavramları önemli bir yer tutmaktadır. Bu kavramların yaygınlaşması ile beraber afetlere bakış açısı değişmiş öncelik afet sonrası müdahaleden afet öncesi önlemlere kaymıştır.

            En sık görülen afetler su baskını, sel, çığ, toprak kayması, yangın gibi afetler iken geniş bölgeleri etkilemesi ve yıkıcılığı sebebi ile en çok zararı veren afet ise depremdir. Ülkemizin deprem kuşağında olması, çarpık şehirleşme ile birleştiğinde en önemli sorun haline gelmektedir.

Birinci ve Onbirinci Kalkınma Planları

            İlk kalkınma planı 1963-67 yılları arasını kapsar. Kalkınma planlarının yapılması 1960 darbesi sonrası oluşturan 1961 anayasasında yer almaktadır. Bu plan 15 yıllık bir kalkınma perspektifinin ilk ayağını oluşturur. İlk bölümde mevcut durum ortaya konmuştur. İkinci bölümde 15 yıllık kalkınma perspektifinin nedenleri sıralanmıştır. Diğer bölümlerde toplumsal yapılar, ekonomik kalkınma, sektörlerin durumu ve gelecekleri ele alınmıştır.

            Bilimsel araştırmalar için bütçe ve personeller belirlenmiştir. Kütüphanelerin kurulması bu kütüphanelere yabancı yayınlar ve çevirilerinin konulması planlanmıştır. Bilim insanlarının yetiştirilmesinde seçici davranılacağı ve maddi imkanlarının iyileştirileceği belirtilmiştir. Planda Bilimsel ve Teknik Araştırmalar Kurulu’nun kurulması geçmektedir. Bu bugün halen varlığını sürdüren TÜBİTAK’ın kurulmasını sağlamıştır.