Online Dünyada Etik Değerlerimiz Nasıl Oluşacak?

            Elektronik ve network ortamında uyulması gereken kuralları tanımlayan normlar ve kodlar kısaca bilişim etiğini ifade eder. Bilişim Etiğine, bilişim alanında uyulması gereken yazılı ve yazılı olmayan kurallar diyebiliriz.

 ( TCK)  “Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar” başlığı altında yasal düzenlemeler getirmeye çalışsa da hızla gelişen teknolojiye yasalar ayak uyduramamaktadır. Çokça tartışılan bir konuda İnternet geçmişinin silinme hakkıdır. Artık her yaptığımız internetin bir köşesinde iz bırakmaktadır. Geleceğin devlet başkanları belki de şu anda sosyal medyada ileride utanacakları selfiler çekip internetin o unutmaz hafızasına koyuyorlar. Tanıştığımız insanları daha yakından tanımak için artık onları “googlelıyoruz”.

            En büyük  sorunlarımız yüklenmekte olan sayfa, çekmeyen internet azalan şarj. İleride insanları off-line olmaya zorlamak asansör görevlisi olmasında ısrar etmeye benzeyecek.

            Sürücüsüz araç sağa dönmek için sinyal verdi ve kırmızı ışık yanarken çok şeritli yolun sağ şeridine geçti. Fırtınadan dolayı yola savrulan kum torbaları önünü kapatıyordu. Işık yeşile dönünce birkaç aracın geçmesini bekledikten sonra kum torbalarının yanından geçerek orta şeride doğru ilerledi. Bu sırada bir halk otobüsü arkadan geliyordu. Google araba, otobüsün yavaşlayacağını düşündü. Fakat otobüs yavaşlamadı ve otonom araç yalnızca 3 kilometre hızla giderken saatte 24 kilometre hız yapan otobüse yandan çarptı. Meydana gelen bu kaza sonucunda ise neyse ki yaralanan olmadı. Ancak suçlu kim? Programcı mı yoksa sensörleri üreten şirket mi yada bir başkası mı?

Bugün bile insansız hava araçlarının kullanımı bir çok etik sorunu barındırıyor.

Bugün kendinizi daha iyi tanımak için bakmanız gereken yer telefonlarımızın pil ve internet kullanım menüleri. Yada insanların sizin hakkındaki görüşlerini merak ediyorsanız sosyal medyadaki beğen butonlarının sayısına bir bakmanız yeterli.

            Kişisel mahremiyetimiz kaç paralık olduğu ile ilgili birkaç örnek:

•      Datacoup , sosyal medya hesaplarınıza erişim izni vermeniz ve kredi ve banka kartı hareketlerinizi bu siteyle paylaşmanız durumunda size aylık 8 dolar ödüyor.

•      Bir şirketi, akıllı telefon, tablet ya da bilgisayarınızdaki aktivitilerini takip etmelerine izin veren seçilmiş 25.000 kullanıcıya aylık 100 dolar ödüyor.

•      Hollandalı bir öğrencinin gizli verileri (e-posta konuşmaları ve trafik bilgileri dâhil) The Next Web projesine 288 euroya satılmış

•      Federico Zannter adlı bir kişi, KickStarter üzerinden başlattığı “Benden bir parça” adlı projede -klavye vuruşlarının, fare hareketlerinin ve aktivitilerinin ekran görüntülerinin de dâhil olduğu tüm verilerini- satarak toplam 2733 dolar kazanmış.

Artık dertlerimizi 140 karakterde anlatıyoruz. Yeni mecraların yeni kurallarına adapte olmaya çalışıyoruz. Örneğin büyük harfle yazmak kabalık bağırmak anlamına geliyor. Eğer yazdıklarımızın sonuna doğru imojiyi koymazsak anlaşılamıyoruz. Eskiden misafir başlamadan yemeğe başlanmazken artık önce bir tabak ve sofra fotoğrafı ardından toplu selfi ve instagrama yükleme sonra yemek.

Siz kendinizi sosyal medyadan soyutlamak isteseniz de bir yerlerde hep varsınız.

Yapay zeka ve robotların maharetleri arttıkça onlardan korkmaya da başlıyoruz. Asimov’un kuralları aklımıza geliyor.

1. Hiçbir robot insana zarar veremez.
2. 1. yasa ile çelişmediği durumlarda her robot insanın emirlerine uymak zorundadır.
3. 1. ve 2. yasa ile çelişmediği durumlarda her robot kendi varlığını korumak zorundadır.

Tüm bu değer değişiklerine karşı direnmemiz zor ve manasız. Yeni dünyada yeni etik sorunlar ile karşılaşacağız ama asla geriye dönüş olmayacak. O yüzden bugün bize garip gelen şeyleri anlamaya çalışıp üzerine daha fazla düşünmeliyiz.