İşletmelerde Yetkinlik Bazlı Personel Seçme Faaliyetleri Üzerine Bir Araştırma

       Çalışma işletmelerin işe alım süreçlerinde kullandıkları yetkinlik bazlı personel seçimini hangi yöntemleri kullanarak yapıldığını ve bu yöntemler arasındaki benzerlik ve farlılıkları ortaya çıkarmak için yapılmıştır.

     Çalışmada ilk önce yetkinlik ve yetkinlik bazlı işe alım süreci kavramları açıklanmıştır. Literatür taraması yapılarak yetkinlik bazlı işe alım kavramının ortaya çıkışından günümüze kadar geçen süreçteki gelişimi betimlenmiştir. Yetkinlik türleri, yetkinlik yöntemi, yetkinlik bazlı seçimin faydalarından bahseden makale daha sonra Yetkinlik bazlı işe alım yöntemlerini sıralamıştır. Bu yöntemler duyuru, mülakat, testler ve değerlendirmeler başlıklarında incelenmiştir. Araştırma evreni Sivas ili içindeki işletmelerdir. Sivas ili sınırları içinde bulunan işletmelerden kolayda örnekleme yöntemi ile 42 işletmenin verilerini toplamıştır. Bu 42 işletme araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Verileri toplamak için bir anket formu oluşturulmuştur. Bu anket “Yetkinlik Bazlı Personel Seçme Faaliyetleri ve Türkiye’deki Büyük Ölçekli İşletmelerin İşgören Seçme Modeli Tercihlerindeki Eğilimler” adlı makaleden alınmış olup üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde işletmelerin hangi pozisyona personel aradığı, hangi sektörde olduğu ve çalışanlar için bir eğitim programı olup olmadığı sorulmuştur. İkinci bölümde ihtiyaç duyulan personelin niteliklerini belirlemek için sorular yer almaktadır. Üçüncü ve son bölümde ise yetkinlik bazlı işe alım yöntemlerini belirlemek için 5’li Likert ölçeğinin bulunduğu sorular yer almaktadır. Daha sonra veriler SPSS programı yardımıyla Anova, t ve Tukey testleri yapılarak analiz edilmiştir. Anketin güvenilirlik düzeyi ise 0,65 bulunmuştur. Toplanan veriler ve yapılan analizler sonucunda işletmelerin bulundukları sektör, işe alınacakların pozisyonları ve işletmelerin işe aldıkları personelle uyguladıkları eğitim faaliyetlerine göre yetkinlik bazlı işe alım sürecindeki yöntemler araştırılmıştır.

              Araştırma 3 hipotezi test etmektedir. Bu hipotezler yetkinlik bazlı işe alım yöntemlerinin; sektöre, pozisyona ve şirket içi eğitim programına göre anlamlı bir fark gösterdiklerini kabul etmektedir. Sektörler arasındaki farklılaşmada sağlık sektörünün mobilya sektörüne göre yetkinlik bazlı işe alım yöntemlerinde anlamlı bir fark olduğu bulunmuştur. Çalışanlar için eğitim programı düzenleyen işletmelerin yetkinlik bazlı işe alma puanlarının anlamlı bir şeklide daha yüksek olduğu görülmüştür. İşe alınan pozisyonlar mavi yaka, beyaz yaka ve her ikisi de olacak şekilde üç gruba ayrılmış olup yetkinlik bazlı işe alımda mavi yaka grubu ile her ikisi de grubu arasında anlamlı bir fark bulunmuştur.

     İşletmeler açısından yetkinlik bazlı işe alma işletmelerin daha etkin ve verimli çalışmasına yardımcı olabilir. Bu çalışma Sivas ilinde faaliyet gösteren işletmelerin yetkinlik bazlı işe alım yöntemlerindeki farklılaşmaları ortaya koyması açısından önemlidir. Akademik açıdan ileride yapılacak daha geniş kapsamlı ve farklı illeri kapsayan çalışmalara da bir dayanak oluşturmaktadır.

KAYNAK:

  Şaban ESEN, Ömer KESKİN, Uğur YAZICI 

  Sosyal Bilimler Dergisi Yıl: 3, Sayı: 9, Aralık 2016, s. 480-492