Örgüt Teorisi

           Notes on the Theory of Organization (1937) adlı  Luther Gulick'in çalışmasının özetlenmiş halidir (çevirmen Dr. Behzat YÜCEDAL). ,

Gulick bu çalışmasında iş bölümü ve iş bölümünün örgüt yapısını nasıl oluşturduğuna değiniyor. İş bölümü büyük işlerin yapılmasında veya birçok bilgiyi bir arada barındırması gereken işlerde her zaman zorunlu olmuştur. Bununla beraber iş bölümünün verimliliği artıracağı ve uzmanlaşma sağlayarak teknik becerilerin giderek artıracağı bir gerçektir. İnsan doğası gereği her şeyi bilemez ve her konuda uzman olamaz. Bugün uzmanlıkların daha dar alanlarda ortaya çıktığını görmekteyiz. 100 yıl önce sadece inşaat mühendisliği adı altında toplanan teknik alanlar bugün çevre, harita, trafik mühendisliği gibi birçok alt alana bölünmüş ve bu bölünme giderek daha dar alanlarda daha yüksek uzmanlık bilgisi ihtiyacından doğmuştur.  Tüm bu uzmanların belirli bir amaç çevresinde toplanması örgüt gerekliliğini ortaya koymuştur ve iş bölümü örgütün temelini oluşturmaktadır. Bunun yanında sadece uzmanlık değil işin büyüklüğü de iş bölümünü gerektirmektedir.

            İş bölümü yapılırken dikkat edilmesi gerek bazı sınırlılıklar vardır. Bir kişinin sürekli çalışmasına yetmeyecek kadar küçük işler tabi olarak verimsizlik yaratacaktır. Teknik sebeplerden bölünemez olan bazı işleri ayırmak da çok akılcı olmaz. Bir davul çalmak isteniyorsa davul başkasına tokmak başkasına verilerek verim elde edilemez. Bir başka sınırlılık ise organik bölünmedir. İş bölümü konusunda tüm bu unsurlara dikkat etmek gerekir.

            İş bölümü olan yerde bir planlama ve koordinasyon sorunu da olacaktır. İşlerin belli bir sıraya koyulması, koordinasyon sağlanması ve gidişatın denetlenmesi gerekir. Koordinasyon sağlamak için bir ülkü birliği şarttır. Bunun yanında hiyerarşik bir yapılanma karar alıcıları ve uygulayıcıları belirleyerek fikir kargaşalarının önüne geçilmesini sağlar.

            Bir örgüt inşa edildiğinde onu kontrol edecek hiyerarşiyi de belirlemiş oluyoruz. Ancak tüm örgütü tek bir kişinin denetlemesini beklemek mantıklı olmayacaktır. İnsan doğası gereği belirli sınırlılıkları vardır bu yüzden sorumlu olacakları insan sayısı da sınırlı olmalıdır. Bu fonksiyonlardaki çeşitlilik, zaman ve mekan faktörlerine bağlı olarak belirlenebilir. Üstler bu şekilde astları denetlerken astlarda tek amirden emir almalıdır. Birçok üstten emir alan asttan verim beklenemez.

            Örgütte teknik kararlar teknik becerisi olmayan idari amirler tarafından alınamaz çünkü bu kararları doğru şekilde alacak teknik kabiliyetten uzaktırlar. Ancak teknik amirlerde sadece kendi uzmanlık alanlarına hakim olduklarından konuya bir bütün olarak bakamayabilirler. Tepe yönetimin yapması gerek işler ise POSDCORB olarak tanımlanır. Planlama, örgütleme, personel sağlama, yönetme-karar verme, koordinasyon, raporlama ve bütçe yapma olan Posdcorb yöneticinin temel görevlerini sıralar.
Kaynakça

Notes on the Theory of Organizatin (1937) Luther Gulick çevirmen Dr. Behzat YÜCEDAL