Steve Jobs, Steve Wozniak ve Ronald Wayne tarafından 1976
yılında kurulan Apple yıllık 215 milyar dolar gelir ile(2016) dünyanın en büyük
şirketleri arasındadır. (1)
Steve Wozniak lisede elektroniğe ilgili bir genç.
Üniversiteye başladığında önce Hewlett-Packerd’de(HP) yarı zamanlı daha sonra
ise tam zamanlı olarak çalışmaya başlar. Bu sırada kendi gibi elektroniğe
meraklı gençlerin toplandığı amatör homebrew elektronik kulübünün davetine
icabet eder. Burada devre kartına birkaç parça lehimleyerek oluşturulan
”Altair” adında bir bilgisayar kiti görür. Bu ilk kişisel bilgisayarı yapmak
için Wozniak’a ilham kaynağı olur. Hemen kolları sıvayan genç dahi klavyesi ve
ekranı olan bir tümleşik ilk bilgisayarı tasarlar. Bu tasarımını ilk olarak
arkadaşı Steve Jobs’a gösterir.
Jobs ile Wozniak daha önce blue box adında bedava telefon
görüşmesi yapılmasını sağlayan bir alet satışında beraber çalışmışlardı. Bu
aleti tabi ki Wozniak tasarlamıştı. Wozniak mükemmel bir mühendis ve az bulunur
bir deha olmasına rağmen para işleri ile hiç ilgilenmeyen içine kapanık bir
nerd’dü. Steve ise bilgisayara meraklı olsa da üniversiteyi bırakıp
Hindistan'a giden döndüğünde ise ot partilerine takılan bir hippiydi ancak
hırslı ve pazarlama yeteneği ile doluydu. Bu ikilinin birbirini tamamlayan
kişilikleri dünyanın en büyük şirketlerinden birini kurmalarını sağlayacaktı.
Jobs, Wozniak’ın gösterdiği klavyeye dokunduğunda ekranda
yazılar belirmişti. Bu o zamana kadar bütünleşik ilk bilgisayardı ve Jobs bunun
hemen çok karlı bir iş olduğunu anladı. Wozniak ise bunu sadece amatör
arkadaşlarına gösterme için tasarlamıştı ve satış yapmayı hiç düşünmüyordu.
Jobs ısrar etti ve “Başarılı olamasak da en azından torunlarımıza kendi
şirketimizi açtığımızı anlatırız” diyerek Wozniak’ı ikna etti. Ancak Wozniak önce çalıştığı HP şirketine bu buluşundan bahsetmek ister. HP ise çok amotörce bulduğu bu girişimi önemsiz bulur. HP ayağına gelen tarihi fırsatı tepmiştir. Böylece şirket “Apple
Computer Campany” ismi ile Steve Jobs %45, Steve Wozniak %45 ve Ronald Wayne
%10 hisse dağılımı ile aslında bir garajda değil Wozniak’ın evinde kurulmuş
oldu. Ancak üretim için Jobs’un babasının garajı kullanıldı ve Jobs'un aile üyeleri de üretime yardımcı oldu.
Tamamen Wozniak’ın tasarımı olan Apple 1 tamamen el işçiliği ile üretilmiş oldu
ve 666.66$ fiyat ile satışa sunuldu. Bu aslında üzerinde cpu, ram ve ekran kartı olan
bir anakarttı. Hemen ardından Apple 2’yi geliştirdiler ve üretmek için kredi
aramaya koyuldular. Kredi borcundan korkan Ronald Wayne elindeki %10 hisseyi 800
dolara Jobs ve Wozniak’a satarak ortaklıktan çıktı. Bugün bu büyüklükteki hisse
milyarlarca dolar etmektedir. Bu sırada Mike Markkula gelerek şirkete 250.000
dolar yatırmayı teklif eder. Zaten böyle bir para arayan ortaklar hemen kabul
ederler. Mike Markkula sadece finansman olarak değil iş tecrübesi ile de
Apple’ın gelişmesini sağlar. (2) Apple 2’nin ardından
1980’de Apple 3 piyasa sürülür.
1980 yılında şirket halka arz edilir ve büyük bir sermaye
toplar. 1983 yılında Apple Lisa ve 1984 yılında Apple Macintosh piyasa sürülür.
Bu yıllarda IBM piyasa lideridir. Apple 1,5 milyon dolarlık reklam bütçesi ile “1984” reklamını yayınlar. Bu film IBM’in sektörde tekelleşmesine bir göndermedir.
1986 yılında ise yönetim kurulu kurucu Steve Jobs’u işten
atar. Kendi kurduğu şirketten atılmayı başaran Steve Jobs NeXT adında
bilgisayar ve yazılım şirketini kurar. (3) Apple Macintosh’un
başarısı ile yoluna devam etse de Microsoft’un ucuz yazılımları karşısında
direnç gösteremez ve hisse fiyatları dibi görür. 1996’da Apple yaptığı yanlıştan döner ve NeXT’i satın
alarak Steve Jobs’un şirkete geri dönmesini sağlar. 1998 yılında satışa sunulan
iMac ile şirket yeniden yükselişe geçer. 2001 yılında iPod ile 100 milyondan
fazla satış rakamına ulaşır. 2003 yılında 8 dolar olan Apple hisseleri 2006
yılında 80 dolara çıkar ve piyasa payında Dell’i geçer. (4)
2007 yılında ise Apple dünya çapında başarıya ulaştıran
iPhone piyasaya sürüldü. Sadece 74 günde 1 milyon satan telefon toplamda 6
milyondan fazla sattı ve bugün şirketin en önemli üründür.
Kaynakça
1. www.haberturk.com. [Çevrimiçi] http://www.haberturk.com/galeri/ekonomi/476544-fortune-500-global-dunyanin-en-buyuk-sirketleri/1/93.
2. [Çevrimiçi]
http://www.mac-history.net/top/2015-01-30/how-the-founders-of-apple-got-rich.
3. [Çevrimiçi]
https://tr.0wikipedia.org/index.php?q=aHR0cHM6Ly90ci53aWtpcGVkaWEub3JnL3dpa2kvTmVYVA.
4. [Çevrimiçi]
https://www.macobserver.com/stockwatch/2006/01/16.1.shtml.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder