Bu yazı Özgür ÖZTÜRK ve Elife KART tarafından yazılmış "Tarımda Neoliberal Mülksüzleştirme: Tohum Patentleri" adlı Sosyoloji Araştırmaları Dergisi 20. sayısında Nisan 2017 tarihinde yayınlanan makalenin özetidir.
Makale
günümüz tarımında uygulanan tohum politikasının köylüleri nasıl
topraksızlaştıracak politikalara dönüştüğünü anlatmaktadır. Teknolojinin
ilerlemesi ile birlikte küresel tarım ve kimya şirketleri geleneksel tohumlara
göre daha verimli ve dayanıklı tohumlar üretmeyi başarmışlardır. Ancak bu
tohumlar üzerindeki hakları sadece bir mal satışı şeklinde olmamakta genetiğini
de bir meta haline getirmektedir. Bu durumda sattıkları tohumların patentli
genetik haklarının ellerinde olduğunu iddia ederek çiftçilerin yüzyıllardır
yapmakta olduğu tohum üretimini engellemektedirler. Bu durum çiftçilere ağır
bir yük getirerek onları topraksızlaştıran bir politika aracı haline gelmiştir.
Bu durumun oluşmasında biyolojik-genetik gelişmeler sonucunda üretilen hibrit
tohumların bir meta haline gelmesi ve bunların hukuki olarak hak iddia
edebilmesini sağlayan patent, fikri mülkiyet yasaları vardır.
